'Çınarbey' Kuru Fasulyesi Çeşidi
Üniversitemiz AR-GE faaliyetleri kapsamında İlimizin ilk ve tek tescilli bitkisel ürünü olan 'Çınarbey' kuru fasulye çeşidi hakkında, Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet AYÇİÇEK’ in açıklaması aşağıdaki gibidir:
"ÇINARBEY" Kuru Fasulye Çeşidi ilimiz Yedisu ilçesi köy popülasyonlarından 2008 yılında toplanan tohum örnekleri, 4 yıl süreyle sıraya bitki şeklinde ekilmek suretiyle, üstün genotipli ve kendi içerisinde saflaştırılmış çok sayıda ürün hatları elde edilmiştir. Sonraki yıllarda ise bu hatlar, küçük parsellerde ön verim denemelerine; ümit var oldukları belirlenen 4 adet ürün hattı daha büyük parsellerde, standart çeşitlerle karşılaştırmalı olarak makro verim denemelerine alınmıştır. Tescile esas olmak üzere; üstün özelliklere sahip oldukları belirlenen bu 4 adet ürün hattı 2017 yılında, bölgemizde standart olarak yetiştirilen çeşitlerle birlikte Erzincan ve Bingöl illerinde bölge çeşit verim denemelerinde yetiştirilmişlerdir. Standart çeşitlerle karşılaştırıldığında verim ve verim unsurları bakımından en yüksek performansa sahip olduğu belirlenen 1 nolu hat 2019 yılında tescile sunulmuştur. Tescile esas denemeler; Tarım ve Orman Bakanlığı, Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü tarafından 2020 ve 2021 yıllarında iki yıl süreyle, ülkemizi temsil edecek şekilde, kuru fasulyenin yoğun olarak yetiştirildiği Eskişehir, Erzincan, Konya, Samsun ve Kahramanmaraş illerinde yürütülmüştür.
Tarımsal Değerleri Ölçme, Hastalık Gözlemleri ve Teknolojik Analiz (Kalite) Denemeleri sonuçlarına göre; tescile sunulan horoz tane tipindeki ürün hattının tane verimi 203,7 kg/da, bitki boyu 40-71 cm (bodur gelişme tabiatlı), ilk bakla yüksekliği 10-21 cm, 100 tane ağırlığı 41,1-54,7 g, fizyolojik olum süresi ise 97-128 gün olarak belirlenmiştir. Hasatta bakla çatlamaları nedeniyle tane dökülmelerinin görülmediği, bu bakımdan da çok iyi bulunan ürün hattı, kuru fasulyede yaygın olarak görülen hastalıklar bakımından toleranslı ile orta hassas arasındaki değerler ile de ümit var bulunmuştur. Teknolojik analiz (kalite) değerleri incelendiğinde; ürün hattımızda pişme süresinin 36- 40 dakika, su alma kapasitesinin 0,47-0,56 g/tane, su alma indeksinin %1,01-1,08, şişme indeksinin %2,16-2,28 ve protein oranının ise %22,0-22,3 arasında değişim gösterdiği belirlenmiştir.
Tescil denemeleri sonuçlarına göre; ürün hattımız 203,7 kg/da verim düzeyi ile standart çeşitlerin ortalama tane verimi olan 207,4 kg/da 'dan %1,8 daha düşük yerime sahip olmuştur. Hastalıklara dayanıklılık bakımından toleranslı ile orta hassas arasında iyi bir performansa sahip olduğu belirlenen ürün hattımız; %22,2 protein oranı ile standart çeşitlerin protein ortalaması olan %20,9'dan %6,22 oranında daha yüksek protein içeriğine sahip olmuştur. 100 tane ağırlığı (tane iriliği) bakımından 47,6 g ile standart çeşitlere ait 100 tane ağırlığından (40,2 g) %18,4 oranında daha yüksek bir değere sahip olmuştur.
Ziraat Fakültesi Dekanlığı olarak; kalite özellikleri ile ön plana çıkan, lezzetliliği ile yöremizde kendini kanıtlamış olan ürün hattımız Tescil Komitesinin oy birliği kararıyla "Çınarbey" adıyla çeşit olarak tescil edilmiş ve ülkemizin "Milli Çeşit Listesinde" yer almaya hak kazanmıştır. Uzun ve yoğun bir emek sonucunda geliştirilen, ilimizin ilk ve tek tescilli bitkisel ürünü olan Çınarbey kuru fasulye çeşidimizin ilimiz, bölgemiz ve ülkemiz üreticilerine bol kazançlar sağlaması umuduyla hayırlara vesile olmasını diliyoruz.
ZİRAAT FAKÜLTESİ DEKANLIĞI
